Każdy z nas wie, że dzieci są o wiele bardziej delikatniejsze i podatniejsze na niekorzystne oddziaływanie środowiska. Gdy niemowlak urodzi się zdrowy i silny to problemy mogą przyjść później, gdy nadchodzi kres karmienia piersią. Jednym z najczęściej występujących dolegliwości u małych dzieci w tym czasie jest alergia pokarmowa, związana z wprowadzaniem pierwszego jadłospisu. Szacuje się, że problem ten dotyczy około 6-8% dzieci. Jest to ogólnie choroba alergiczna, która spowodowana jest przez alergeny, do których należy białko pochodzące z mleka krowiego, jaja, ryby, truskawki, banany czy owoce cytrusowe. Organizm dziecka po prostu źle reaguje na różne składniki spożywcze, znajdujące się w konkretnych produktach. Podkreślić należy, iż zdrowe maluchy spożywające te same artykuły nie mają żadnych niewłaściwych oznak. Powodem tego stanu rzeczy mogą być predyspozycje immunologiczne czy morfologiczne. Tak jak różne substancje wywołują alergię pokarmową, tak jej postać również przybiera kilka form. Wszystko zależy od indywidualnych uwarunkowań dziecka i rodziny. Alergia może się ujawnić w formie żołądkowo-jelitowej, skórnej, jako problemy z układem oddechowym, moczowym czy krwionośnym. Objawy tej dolegliwości mogą oczywiście ulegać zmianie wraz z wiekiem. Mogą one całkowicie zaniknąć lub równie dobrze nasilić się i zmodyfikować. Wiadome jest jednak, że na choroby alergiczne bardziej narażone są dzieci, w których rodzinie występowała już taka dolegliwość.
Objawy alergii pokarmowej
Przejawów tego rodzaju schorzenia jest bardzo wiele. Najczęściej objawy występują na skórze dziecka, w postaci wysypki na twarzy, łokciach, czy kolanach. W innym przypadku widoczne jest pogorszenie stanu układu oddechowego poprzez astmę, katar, czy męczące duszności. Często w reakcji alergicznej u starszych dzieci można się spotkać z obrzękiem języka, warg czy wymiotami. Do tego dochodzą ciągły katar i kaszel. W gorszych przypadkach wystąpić mogą duszności, bladość, wymioty, biegunka, czy przyśpieszone bicie serca. Jeśli chodzi o niemowlę to objawy tej dolegliwości są inne, raczej łagodniejsze. Należy do nich np. zaczerwienienie i wysuszenie skóry na twarzy. Oprócz tego dziecko jest niespokojne i płaczliwe, ponieważ niektóre objawy skórne mogą go boleć, lub swędzić. Poza tym wystąpić może biegunka, zaparcia oraz wymioty. Najczęściej jednak maluszek musi się zmagać z bólem brzuszka. Zazwyczaj występują też kolki, brak apetytu, czy wahania wagi ciała. Wszystkiemu towarzyszy rozdrażnienie i nadmierna ruchliwość. Zatkany nos oraz stolce o niepokojącym kolorze także są oznaką, że malec może mieć alergię pokarmową.
Diagnoza i leczenie
Kiedy wystąpią objawy alergii pokarmowej, niezwłocznie należy udać się do lekarza. Po odpowiednich badaniach można określić co jest przyczyną tych dolegliwości. Należy również ściśle trzymać się jadłospisu, który poleci nam specjalista, ponieważ wszelkie zmiany wprowadzane na własną rękę mogą tylko narazić maluszka na dalsze cierpienie.
Aby pomóc w określeniu przyczyny problemu, potrzebna jest garść informacji o wcześniejszym sposobie karmienia dziecka. Lekarz przeprowadzając rozmowę z rodzicem stara się zebrać jak najwięcej danych, potrzebnych do diagnozy. Musi on określić: które składniki mogą mieć działanie uczulające, jaka jest ilość substancji, która potrafi wywołać reakcję alergiczną, w jakim czasie od spożycia posiłku pojawiły się objawy tej dolegliwości oraz ich dokładną charakterystykę i wygląd. Poza tym ważne jest kiedy po raz pierwszy pojawiły się jakieś niepokojące oznaki oraz określenie, czy w rodzinie był ktoś, kto zmagał się z alergią pokarmową, co wskazywałoby na predyspozycje genetyczne do takiej przypadłości.
Najczęstszym sposobem leczenia tej dolegliwości uczuleniowej jest utworzenie diety eliminacyjnej. Polega ona na tym, że całego jadłospisu zostaje wykluczony składnik, na który dziecko ma reakcję alergiczną. Następnie produkt ten zostaje zastąpiony przez inny, o podobnym składzie i oddziaływaniu na organizm, który już jednak nie powoduje uczulenia. Nie jest to niestety taka prosta sprawa, ponieważ często na przykład u niemowląt, składnikiem, który wywołuje reakcje niepożądane jest mleko. A przecież produkt ten jest niezbędny do prawidłowego rozwoju dziecka, oraz dostarcza mu wielu potrzebnych witamin, minerałów i składników odżywczych. W tym przypadku wybiera się zmodyfikowane mleko, na przykład Nutramigen, w którym białko zostało rozbite na bardzo małe porcje, które straciły swoje właściwości uczulające. Trzeba głównie skupić uwagę na eliminacji szkodliwych składników a nowy jadłospis należy poprzedzić badaniami oraz obowiązkowo ustalić go z dietetykiem, który dobierze dietę indywidualnie, ponieważ każdy organizm jest inny i ma różne zapotrzebowania.
Jeśli zmiana składników codziennego menu, nie daje oczekiwanych rezultatów i poprawy stanu alergicznego, dopuszczalna jest także terapia farmaceutyczna. Leki, które zazwyczaj wykorzystuje się w tym przypadku to pochodne kromoglikanu dwusodowego oraz przeciwhistaminik.
Lepiej zapobiegać niż leczyć
Jednym z dobrych rozwiązań, pomagających w uniknięciu alergii pokarmowej, jest długotrwałe karmienie piersią, minimum przez 6 miesięcy. Dzięki temu moment, w którym dziecko będzie narażone na alergeny odkłada się w czasie i sprawia, że późniejsze efekty tej dolegliwości mogą być łagodniejsze. Jeśli już skończy się okres karmienia piersią, należy podawać maluchowi na początku dania jednoskładnikowe, aby można było łatwo zdiagnozować potencjalne zagrożenie alergią. Poza tym kobieta powinna zrezygnować z produktów, na które sama jest uczulona, lub wcześniejsze dzieci miały jakieś niepokojące reakcje. Niezwłocznie należy również rzucić palenie, jeszcze przed zajściem w ciążę. Kiedy kobieta karmi piersią musi też unikać cytrusów, orzechów ziemnych, mleka, czy jaj, które są najczęściej uczulającymi produktami. Nowe elementy w jadłospisie dziecka nie powinny być wprowadzane w czasie, kiedy jest ono chore. Należy również często i dokładnie sprzątać, aby ograniczyć maluchowi kontakt z kurzem.
Alergia pokarmowa nie jest czymś bardzo strasznym. Wystarczy odpowiednia dieta, oraz w niektórych przypadkach działanie farmaceutyków, aby dziecko mogło spokojnie i prawidłowo rozwijać się i funkcjonować.