Idealny nóż kuchenny – co warto wiedzieć

Trwały, zadbany i odpowiednio dopasowany do produktu nóż sprawia, że gotowanie jest łatwe i przyjemne. Jednak aby tak było trzeba wiedzieć jaki materiał ostrza będzie najlepszy, jak go używać i przede wszystkim jak o niego dbać, by długo służył nam w kuchni. Co zatem warto wiedzieć o nożach?

Jak wybrać trwały nóż?

Najpopularniejszym jak dotąd materiałem z jakiego wykonywane są noże jest stal nierdzewna. Jest to mocne, odporne tworzywo, lecz ma także swoje minusy. Może się szybko tępić a powstałe na nim przebarwienia zwykle prowadzą do szybkiego niszczenia się noża. By ostrze było jeszcze bardziej trwałe warto wybrać inne typy materiałów z jakich mogą być również wykonane. Jest to m.in:

• stal nierdzewna wysokowęglowa – tworzywo rzadziej spotykane lecz o cennych właściwościach – jest twarde, odporne, zwykle nie rdzewieje i na długo pozostaje ostre, mimo że samo ostrzenie takiej stali nie jest łatwe
• stal nierdzewna wzmocniona tytanem – zachowuje wysoką trwałość, ostrość a przy tym ma właściwości antybakteryjne i nie działa toksycznie, ponadto materiał ten jest lekki i bardzo odporny na korozję
• stal damasceńska – materiał naśladujący surowiec wykorzystywany do produkcji broni w średniowieczu, wykonuje się z niego noże najwyższej jakości dla profesjonalnych kucharzy, ponieważ są one niezwykle wytrzymałe, twarde i bardzo ostre
• ceramika – noże ceramiczne stają się coraz bardziej popularne przez to, że łączą w sobie wiele zalet: są odporne, ostre przez długi czas a sama powłoka jest nieprzywieralna, dlatego łatwo się nimi kroi każdy produkt, wadą jest kruchość samego materiału

Oprócz samego ostrza ważny jest również kształt i materiał z jakiego wykonana jest rączka noża. Najmniej trwałe i odporne są uchwyty plastikowe. Najlepiej wybierać modele, które posiadają rączkę drewnianą, ponieważ dobrze podtrzymuje ona ostrze i odpowiednio wchłania wilgoć dzięki czemu nie ślizga się w ręce. Noże ceramiczne zazwyczaj mają uchwyt z silikonu lub gumy o opływowym kształcie, dobrze dopasowanym do dłoni. Gwarantuje to bezpieczeństwo i wygodę podczas krojenia. Profesjonalne noże występują również w wersji z uchwytem z perforowanej stali, co jest w pewnym sensie przedłużeniem odpornej stali samego ostrza.

To, jaki nóż należy kupić zależy również od tego, do czego ma on nam posłużyć w kuchni. Jeśli szukasz noża:

• do chleba – najlepiej gdy jest długi z zaokrąglonym końcem, dość wąski, posiadający niewielkie ząbki, które ułatwiają krojenie każdej, twardej lub miękkiej skórki pieczywa
• do mięsa – taki nóż powinien być masywny i wykonany z wytrzymałego materiału, którego ostrze jest średniej wielkości
• do warzyw – powinien mieć szerokie ostrze, które zwężać się będzie w stronę wierzchołka – ułatwia to szybkie manewrowanie podczas krojenia nawet tych większych produktów
• do smarowania – klasyczny nóż bez ząbków, o zaokrąglonym końcu i większej szerokości, która pozwala na wygodne rozsmarowywanie
• do sera – powinien być niezbyt długi i średnio szeroki, a dodatkowe ząbki pozwolą łatwo pokroić różne typy sera, zarówno te twarde jak i miękkie
• do obierania – do obierania przeznaczone są małe, zgrabne noże z wąskim, szpiczastym ostrzem
• nóż szefa kuchni – jest to profesjonalny model noża, posiadający szerokie zastosowanie. Dzięki temu, że ma duże, długie ostrze, które zwęża się w stronę wierzchołka, jest w stanie pokroić prawie każdy typ produktu, począwszy od mięs i warzyw a skończywszy na ziołach, które łatwo przenieść na jego szerokiej powierzchni.

Jak kroić?

Jeśli wybierzemy nóż uniwersalny a więc nóż szefa kuchni, warto wiedzieć, że każda część jego ostrza ma swoje funkcje a znając je można łatwiej i wygodniej pokroić dowolny produkt. Wierzchołkiem takiego noża kroi się niewielkie artykuły takie jak rzodkiewki, czosnek, pomidorki koktajlowe. Środkowa, szeroka część ostrza idealnie nadaje się do przenoszenia posiekanych ziół, migdałów czy orzechów, mocnego spłaszczania steków lub czosnku a także do krojenia miękkich partii mięsa. Odcinek noża tuż przy uchwycie najlepiej sprawdza się w cięciu twardszych, problematycznych produktów.

Jak dbać o noże?

Zadbany nóż jest niezawodnym narzędziem w kuchni przez bardzo długi czas. Przy jego codziennym użytkowaniu należy pamiętać o kilku kwestiach:

• Krojenie na odpowiedniej desce – należy unikać desek plastikowych lub szklanych a także tych mocno wyeksploatowanych z nierówną powierzchnią, która może stępić ostrze.
• Dokładnie wysusz ręce przed krojeniem – mokra dłoń może łatwo wysunąć się szczególnie z noża o plastikowej rączce.
• Mięso i ryby przeznaczone do krojenia najlepiej mocno schłodzić w lodówce lub w zamrażarce przez co cięcie będzie łatwiejsze i szybsze.
• Po każdym użyciu nóż należy dokładnie opłukać pod bieżącą i co najważniejsze niezbyt ciepłą wodą – gorący strumień może stępić ostrze a samo skrupulatne omycie pozwoli usunąć resztki produktów z kwasem lub solą, które mogłyby naruszyć stalową powierzchnię noża.
• Po myciu nóż należy dobrze osuszyć, wzdłuż części nienaostrzonej, ponieważ wilgotne ostrze szybciej się niszczy i tępi.
• Noże powinny być przechowywane w specjalnych stojakach, z dala od innych sztućców, również podczas mycia w zmywarce.
• W zależności od typu noża, trzeba pamiętać o jego systematycznym ostrzeniu (noże wysokiej jakości pozostają ostre przez długi czas – nie należy ich ostrzyć „na siłę”). Warto przynajmniej raz w miesiącu skorzystać z ostrzałki do noży, bowiem stępione ostrze także może być niebezpieczne.